İstif makinası, palet istifleme makinası ya da istifleme makinası olarak isimlendiren araçlar, yük taşımak ve istif yapmak maksadı ile kullanılır. İş bölümünde husus iş makinaları olunca iki değerli husus karşımıza çıkar; güvenlik ve sürat. Paletler, balyalar, kâğıt rulolar derken çoklu materyalleri taşımak birtakım güvenlik önlemlerini de beraberinde getirmelidir elbet. İşte aradığımız hem güvenlik hem sürat faktörlerinin bir ortada olduğu iş makinalarından biri istif makinalarıdır. Kullanıcının yaya olarak kullandığı, insan gücüyle çalışan bir araçtır.
Yüklü olarak depo içlerinde kullanılır. Forkliftlerin giremediği, dar alanlarda daha rahat hareket sağlar. Bu ortada yeri gelmişken şu ayrıntısı da paylaşalım; şayet çok dar alanlarda çalışılması gerekiyorsa dar koridor forkliftler ile işinizi itimatla yapabilirsiniz. İstif makinasının yetmeyeceği, forklift gerektiren lakin dar koridorlarda çalışılması gereken durumlar için ülkü olabilir. İstif makinası ile devam edelim.
Bilhassa depo içlerinde kullanılır. İstif yapılan yerlerde ekseriyetle raflar bulunur. İstif makinalarının çalışma prensipleri pak ve düzgün yerlerdir. Engebeli yüzeylerde ya da yerde makinanın hareketini engelleyecek pütürlerin olduğu yerlerde vazifesini yerine getiremez. Ekseriyetle operatör koltuğu bulunmayan ve ayakta kullanılan ekipmanlardır. İstif makinası fiyatları forkliftlere oranla daha uygundur diyebiliriz.
Forklift makinası ile istif makinası ortasındaki farklardan biri; istif makinasının dışarıda kullanıma uygun olmaması. Forklift makinası kimi dış yerlerde da kullanılabiliyor, trafik hariç tabi. Bir başka fark ise yük kaldırma bindirmede çıkıyor karşımıza. Forkliftler kamyonlara yük indirip bindirebilirken, istif makinasının bu türlü bir fonksiyonu bulunmaz. İstif makinası 2 ton ile sonlu değildir çok daha yüksek sayılara çıkabilir bu makinanın kaldırma kapasitesine nazaran farklılık gösterir. İstif makinasının taşıma kapasitesi 45 – 50 tona kadar çıkabilir. Tam manasıyla forkliftin tüm özelliklerini barındırmıyor olsa da depolarda kullanılan istif makineleri; transpalet, stacker, reachtruck, dar koridor istif makinası, sipariş toplama makinası ve forklift olarak da sayılabiliyor ve isimlendirilebiliyor.
İstif makinasını birkaç kümeye ve çeşide ayırabiliriz; manuel istif makinası, yarı akülü istif makinası, transpaletler, stackerler, reachtruck, istikrar ayaksız istif makinası
1 – Manuel İstif Makinası
Yürütme, indirme, kaldırma üzere süreçleri yapar. El ile kullanılan istif makinalarındandır. Makinanın kullanımı büsbütün operatörün gücüyle yapılır. İnsansız taşıma araçlarından değildir, burada insan gücü kullanılır. Kaldırma hidrolik olarak el ile yapılır. Yürüme de tekrar kullanıcı tarafından itilerek yapılır. Aslına bakarsanız manuel istif makinaları kullanımı kolay makinalardır. En uygun istif makinası kategorisindedir zira fiyat aralığı bakımından başkalarına nazaran daha düşük maliyetlidir. Ağır çalışmayan işletmelerde, çok yüklerin bulunmadığı alanlarda vazife yapar. Yük kaldırma kapasiteleri 500 kg ile 1000 kg ya da azamî 1500 kg civarındadır. Kaldırma yükseklikleri de 1 m ya da en fazla 3 metredir.
2 – Yarı Akülü İstif Makinası
Yarı akülü istif makinalarında yürüme süreci tekrar operatör tarafından yapılır. Manuel istif makinası ile akülü istif makinası ortasındaki fark; akülü istif makinalarında kaldırma ve indirme sürecinin şarj edilebilir bir motor aracılığı ile yapılmasıdır. Yürüme tekrar kullanıcı tarafından itilerek yapılır lakin kaldırma akü / elektrik gücü aracılığı ile olur. Süratli ve kolay bir makinadır. Eserler kaldırılırken insan gücü kullanılmaz. Makinanın üzerinde bir buton bulunur ve bu düğme sayesinde otomatik olarak kaldırma indirme süreci gerçekleşir. Yürüyüş uzaklığının az olduğu işletmeler için ülkü bir makinadır diyebiliriz.
3 – Transpaletler
İnsan denetimli, yaya ya da motor gücüyle çalışan, paletlere yüklenmiş yükleri hidrolik pompa gücüyle kaldırarak kolay taşınmasını sağlayan makinalardır. Yatay olarak çalışırlar. İki çataldan oluşur. Paletlerin üzerindeki boşluklara bu çatalların girmesi ve çatalların üst yanlışsız kaldırılması ile çalışır. Transpaletler itilerek değil çekilerek kullanılır bu nedenle ani dönüşlerden kaçınılması gerekir. En sert şartlarda, ağır iş döngülerinde ve çok çalışma şartlarına sahip işletmelerde kullanılır genelde. Limanlarda örneğin. Düşük maliyet sunar fakat tam yük kapasitede yük taşır. Kaya sağlamlığında güvenilirlik sağlarken uzun ömürlü olması bakımından tercih sebebi olur.
4 – Stackerler
Stackerler da istif makinası çeşitlerinden biridir. Stackerler kullanıcının yaya olarak kullandığı makinalardır. Yükü belli bir yüksekliğe kaldırmak için kullanılırlar. Hidrolik insan gücü ile çalışan, elektrikli ve akülü çeşitleri vardır. Reachtruck üzere klasik istif ekipmanlarına nazaran daha küçük bir istif makinasıdır tıpkı vakitte daha ekonomiktir. Buna rağmen, çıkabildiği azamî yükseklik daha düşüktür tabi. Stackerler de operatör için kabin olmadığını da belirtelim. Üstte kelamını ettiğimiz üzere operatör, makinayı yaya olarak kullanır.
5 – Reachtruck
Reachtruck’lar uzun yüklerin yanı sıra olağan paletlerin, konteynırların taşınması için de kullanılır. Operatör kabini bulunur. Ayarlanabilir koltuk ve direksiyon simidi ile rahat bir çalışma konumu sağlar. İstifleme makinası ayak pedalına basılırsa sürülebilir. Kumanda kolları vardır. Süratli sürüş, yüksek kaldırma suratı ve yüksek çalışma randımanı sağlar.
6 – İstikrar Ayaksız İstif Makinası
Yük taşımak ve istifleme yapmak için kullanılan bu makinalar akü ile çalışır. Ekseriyetle çalışma alanları; depolar, süpermarketler, kimya tesisleri üzere alanlar olabilir. Operatöre konforlu bir sürüş sağlar. Kapasitesi 1000 kg ile 2000 kg ortasındadır. Yaya ya da ayakta kullanılabilir.
